Happy weekend! Neem een koffietje, schenk jezelf een verse jus in, maak een vers kopje thee. Er staat weer een nieuw blog online, met daarin een ode aan mijn opa's, een recept van de leukste foodblogger van Vlaanderen, en een quasi-politiek statement. Kortom, er was weer vanalles te beleven deze week.
Bijna iedereen had het er deze week over: de indrukwekkende speech van André van Duin tijdens Dodenherdenking op de Dam. Hij sprak onder meer over zijn vader, die tijdens de Tweede Wereldoorlog werd opgepakt en per trein naar Duitsland werd gedeporteerd. ,,Wat hij daar precies heeft gedaan en welke ontberingen hij moest doorstaan, heeft 'ie nooit iets over verteld. Als ik er wel eens naar vroeg zei hij altijd: ‘Dat wil je niet weten, jongen’. Hij had het overleefd. Maar je moest niet vragen hoe,” sprak André.
Op het dak van hun huis, kijkend naar de sterren, vroeg mijn moeder haar vader als klein meisje weleens naar de oorlog. Hij kon er niet over praten.
Een verhaal dat me bekend voorkwam, want mijn moeder had dezelfde ervaring met haar vader. Ook mijn opa Brabander werd naar Duitsland afgevoerd, om daar in de haven van Hamburg aan het werk te worden gesteld. Hij belandde niet in een concentratiekamp en kwam uiteindelijk veilig thuis. Mentaal geknakt en fysiek gehavend, maar in ieder geval weer thuis. De omstandigheden waren echter zo schrijnend, zo bikkelhard geweest, dat hij er nauwelijks over kon praten als mama ernaar vroeg, wanneer ze samen op het dak van hun huis naar de sterren zaten te kijken. "Dat wil je niet weten, meisje."
Hij herpakte zich, en was voor mij als klein ukkie de leukste opa ter wereld, die goocheltrucs uithaalde (iets met een brandende lucifer die hij uit zijn oor toverde), toastjes met Filet Américain en mayonaise maakte, en me stiekem liet proeven van zijn glaasje rum. Ik heb er een levenslange verslaving aan mayo aan overgehouden. Geen zorgen: niet aan rum.
Als in een film
Mijn opa van Vliet, een hardwerkende tuinder uit Den Hoorn, liep een ander oorlogstrauma op, en heeft dat nooit kunnen verwerken. Zijn verhaal klinkt als een film. Terwijl hij tijdens het bombardement op Rotterdam op z'n knieën voor het bed zat te bidden, werd hij in zijn rug geraakt door een verdwaalde bomscherf, die door het raam naar binnen vloog. Hij bracht een groot deel van de oorlog in het ziekenhuis door, kon in oorlogstijd niet voor zijn jonge gezin zorgen, en raakte veel van zijn grond kwijt. Deze opa haalde geen goocheltrucs uit, maar zat meestal zwijgzaam met een sigaar toe te kijken als zijn kleinkinderen op bezoek kwamen – gelukkig wel met een glimlach op zijn gezicht. Maar er hing altijd een sfeer van droefheid om hem heen.
Om woest van te worden
Vandaag had ik het met mijn beste vriend Willem over de speech van André van Duin. Willem merkte op dat het voor het eerst was dat iemand tijdens de Herdenking zo expliciet sprak over de vervolging van homo's tijdens de Tweede Wereldoorlog. Hoe mooi het was dat André dat àndere monument noemde. Het Homomonument bij de Westerkerk. Maar we hadden het ook over het feit dat er nog veel te winnen valt. Want we mogen dan wel in zo'n liberaal land leven, helaas kan niet iedereen zichzelf zijn hier. Als je nog niet uit de kast bent gekomen en de pech hebt op een gereformeerde school te zitten bijvoorbeeld, en je ouders een verklaring moeten ondertekenen waarin ze een 'homoseksuele levensstijl' (whatever that may be) afwijzen. Om woest van te worden.
Als blonde, slanke en hoogopgeleide hetero-vrouw heb ik makkelijk praten. Ik kan mezelf zijn. Maar veel anderen niet.
Meer dan ooit tevoren ligt de nadruk in 2021 op gelijke kansen voor iedereen, ongeacht leeftijd, beperking, etniciteit, gender, seksuele oriëntatie of religie. Dat is mooi. Maar als blonde, slanke, hoogopgeleide heteroseksuele vrouw die is opgegroeid met alle kansen van de wereld, heb ik vanaf de zijlijn makkelijk praten. Zolang mensen zich zelfs in Nederland onveilig voelen en niet kunnen zijn wie ze willen zijn, is die emancipatiestrijd nog lang niet gestreden. Mijn stichtelijke boodschap van vandaag is dan ook: laten we ons eens wat vaker verplaatsen in de ander. En ons beseffen: wat voor mij gewoon is, is voor anderen niet zo vanzelfsprekend. Zeker zolang er individuen zijn die 'anders' zien als 'eng'. Eat that, Arie Slob.
1. ADRESJE VAN DE WEEK
Tijdens onze korte vakantie vorige week pasten we op een beeldschone Bed & Breakfast woonboot van een kennis, op het prachtige hoekje van de Prinsengracht en de Elandsgracht in Amsterdam. Gloednieuw, van alle gemakken voorzien, met allerlei handige snufjes. Ik ben dol op ons eigen huis, maar het pand waarin we wonen stamt uit 1904 en van vloerverwarming hadden ze toen nog niet gehoord zegmaar.
De MacGyvers van de dierenwereld
Het was een lekkere afwisseling om in plaats van uren achter mijn laptop te zitten, kamers in orde te maken, gasten te verwelkomen en simpelweg naar de waterhoentjes te kijken – de MacGyvers van de dierenwereld aldus De Griek. Ik heb zelfs uren besteed aan het strijken van de lakens. Podcastje op, gedachten op nul, zo nu en dan opkijkend naar de weerspiegeling van de grachtenpanden in het water. "Hebben wij in het begin ook gedaan, dat strijken," lachte de eigenaresse van de boot vandaag. "We hielden het twee maanden vol."
Hoe dan ook, ik vond het een feestje om wat tijd door te brengen op zo'n floating home in Amsterdam, mijn eigen stad. Lijkt jou dat nou ook wel wat, pak dan even pen en papier erbij – of gewoon je smartphone. Deze luxe woonboot heeft twee romantische suites met privé badkamer en waanzinnig uitzicht op het water. Je kunt boeken via www.2houseboatsuites.nl en als je geluk hebt, krijg je mij daar gratis bij (want een beetje Bed & Breakfast spelen is me wel bevallen, al is dat geen garantie dat ik eitjes voor je ga bakken). Leuk voor een romantisch weekendje weg in eigen land. En omdat het nog niet zo druk is in de stad, is dit natuurlijk hét moment om op een unieke manier Amsterdam te beleven. Ondertussen waan je je een local celebrity, want je zwaait je een ongeluk naar de sloepjes en waterfietsen die voorbij komen. Mochten daar je ambities liggen.
2. PODCAST VAN DE WEEK
True crime podcasts blijven me fascineren, misschien omdat ik zelf altijd zo braaf ben. Het enige wat ik ooit heb gegapt was een geurgummetje van mijn buurmeisje, in de vorm van een softijsje. Het rook naar vanille, maar ik kon er weinig van genieten omdat ik me zo schuldig voelde. Ik weet niet of Ridouan Taghi zijn criminele carrière is begonnen met het leegroven van etuis – ik vermoed van niet – maar dat hij er vroeg bij was blijkt wel uit de ijzersterke podcast Cocaïnekoorts van journalisten Jan Meeus, Elze van Driel en Gabriella Adèr.
Een absoluut dieptepunt in onze democratie: de moord op strafrechtadvocaat Derk Wiersum. Hoe kon dit gebeuren?
Er is natuurlijk al ontzettend veel gezegd en geschreven over deze man, die zich stilletjes opwerkte naar een toppositie in het internationale drugscircuit, daar miljoenen mee verdiende en een spoor van vernieling achter zich liet. Met als dieptepunt de trieste moord op strafrechtadvocaat Derk Wiersum. Toch had ik nooit helder voor ogen hoe de zaak exact in elkaar zat. Deze podcast brengt het verhaal op een overzichtelijke en indringende manier in beeld. Hoe komt het dat Taghi zo lang buiten beeld bleef? Wat speelde zich allemaal af in de Rotterdamse haven? Hoe kan het dat de 'bovenwereld' zo vervlochten is met de 'onderwereld'? Je kunt HIER de trailer beluisteren. Hele fijne stemmen ook (vind ik altijd een pré).
3. RECEPT VAN DE WEEK
Bijna Moederdag! Daarom een lekker receptje van mijn Vlaamse vriend Toni, de editor-in-chief van het fijne, online travel- en foodmagazine June.be. Toni en ik leerden elkaar kennen tijdens een persreis naar Massachusetts. Toen hij op de eerste avond een fles Dom Perignon liet aanrukken wist ik: dit is een man naar mijn hart. We zijn altijd vrienden gebleven. Hij bleek ook nog eens fantastisch te kunnen koken, en maakt daar dan weer onweerstaanbare food foto's van – hieronder het bewijs. Dus maak je mams dit weekend met Moederdag blij, of duik samen met je kinderen de keuken in voor deze Britse klassieker: scones met zure room en citrus-gemberspread. Serveer met een mooie pot Earl Greythee, maar dan zonder die verfoeilijke melk – sorry chaps!" aldus Toni.
4. CADEAUTIP VAN DE WEEK
Als je snel bent, kun je het boek Mam, vertel eens nog even gauw bestellen voor Moederdag. Het is een invulboek waarin je samen met jouw moeder stap voor stap haar levensverhaal vastlegt. Dat gebeurt aan de hand van allerlei vragen, die minder standaard zijn dan je zou verwachten. Natuurlijk hebben we haar tijdens een kopje thee op de bank weleens gevraagd naar haar eerste liefde, en hoe ze op het idee kwam ons de naam te geven die we dragen. Maar heb jij je moeder weleens gevraagd wat haar lievelingsknuffel was? Welk moment in haar leven ze nog eens over zou willen doen? Wat haar eerste singletje was?
Weet jij wat de lievelingsknuffel van je moeder was?
Jaren terug werd dit invulboek me al aangeraden, en nu mijn ouders wat kwetsbaar worden realiseer ik me steeds meer hoe waardevol het is hun geschiedenis te horen. Het zijn verhalen die verteld moeten worden. Via Amsterdam Yard Sale (een soort Marktplaats voor Amsterdammers) kwam ik in contact met een copywriter die mee heeft gewerkt aan dit boek. Ze vertelde me dat de schrijfster, Elma van Vliet, op het idee kwam toen haar moeder ernstig ziek werd, en ze zich realiseerde dat ze haar nog zoveel wilde vragen. Het werd een enorm succes, de eerste in een reeks producten die helpen bij het maken, delen en bewaren van dierbare herinneringen.
5. KIJKTIP VAN DE WEEK
Wat we vroeger doodnormaal vonden, kan nu écht niet meer. En dat vroeger, dat is nog niet eens zo lang geleden. Zo was er in 2010 bij het satirische programma Draadstaal een sketch te zien met daarin een zwarte versie van Nick & Simon (ik ga hem niet herhalen, vul zelf maar in). Sjors en Sjimmie? Daar had ik zelfs op de basisschool al mijn twijfels bij. Niet dat ik zo woke was op mijn achtste, maar iets klopte er niet. Het was, letterlijk, nogal zwart wit. Het slimme blonde jongetje versus het oenige, zwarte jochie.
Het kan natuurlijk ook doorschieten naar de andere kant. Ik was dit jaar enigszins verbaasd toen de BBC besloot de meest klassieke Fawlty Towers episode ever te schrappen: "Don't mention the war." Wie waren er nou precies beledigd, de Duitsers? Jedenfalls, de BBC kwam erop terug, waarschijnlijk omdat John Cleese fijntjes liet weten dat er ook grenzen zijn aan politieke correctheid.
Don't mention the war.
James Bond films uit de jaren '60 met krachtige vrouwen die zich onderwerpen aan een dominante man, een Heineken reclame waarin een biertje langs donkere bargasten zoeft, en vervolgens eindigt bij een blanke vrouw, en dan de punchline: "Sometimes, lighter is better", de serie Gooische Vrouwen, waarin een Thaise schoonmaakster standaard als bamihap wordt aangesproken: als ik een millennial was geweest had ik nu keihard "cringe!"geroepen. Toch denk ik niet dat de makers en acteurs doodgewenst moeten worden, zoals nu vaak gebeurt op social media. De cancelcultuur schiet een beetje door.
Wat kan tegenwoordig wel, en wat niet? De cancelcultuur bereikt momenteel een hoogtepunt.
De voorbeelden die ik hierboven noem kwamen allemaal voorbij in het programma Goed/Slecht met Katja Schuurman als presentatrice, en een handjevol omstreden BN-ers in het panel. Ze gaan met elkaar in gesprek over wat nog wel kan, en wat echt niet. Scoorde voor geen meter, maar ik vond het persoonlijk toch leuk om terug te kijken, zeker omdat het je een spiegel voorhoudt. Hoe kan het dat wat ik vroeger heel geestig vond, ik nu echt niet meer vind kunnen? En moeten dit soort beelden dan ook verwijderd worden? Food for thought.
DIT ZIJN MIJN 5 x FRIDAY FINDS
Het boek Oorlogswinter van Jan Terlouw is een klassieker. Ik kon niet stoppen met lezen toen ik het op mijn twaalfde cadeau kreeg van mijn opa. Tijdloos, of liever gezegd: generatieloos. Of je nou puber bent of 80-plusser: dit boek raakt je diep in je hart.
Frankie say relax. Als jij een kind bent van de jaren '80, behoeft dit verder geen uitleg. "Relax,don't do it" was onderdeel van mijn vocabulaire destijds, al snap ik nu pas wat het echt betekende. Frankie Goes To Hollywood bleek een voorvechter te zijn voor gelijke rechten, en maakte daarnaast ook hemeltergend mooie nummers, zoals The Power of Love.
Mam, vertel eens? In plaats van te mopperen op je moeder, kun je je zo nu en dan ook verdiepen in wie zij was als jong meisje, als moeder, als echtgenote – en zo verder. Ga je later geen spijt van krijgen, want enorm waardevol. Te koop bij Bol.com.
Jaaaaa, love love love The Hairy Bikers! In hun boek British Classics komen – je verwacht het niet – allerlei Britse klassiekers voorbij. Van scones tot lamskoteletje met romige aardappelpuree, comfort food to the max.
Zelf nooit gespeeld, wel veel goede verhalen over gehoord. Tijdens het spel 'Openhartig' leer je je vrienden en familie nog beter kennen. Met verfrissende en uitdagende vragen, die zorgen voor wat meer diepgang. En hilariteit, vermoed ik.