Happy Friday! De week waarin mijn moeder voorstelde een blog over nostalgie te schrijven – waarvan akte. Over de trap afsluipen naar beneden tijdens de Sinterklaasdagen, Wim Sonneveld en kokendhete chocolademelk. En verder: een podcast voor bij het kampvuur, een tip van Ricky Gervais én Tiny Houses. Fijn weekend!
Toen ik deze week met mijn moeder aan de telefoon zat hadden we het over nostalgie. "Weet je wat ik dacht Raaf," zei ze, "dààr zou je eens wat over moeten schrijven." Ik was het er volledig mee eens. Want ik vind het persoonlijk een fijn onderwerp – misschien omdat ik nogal melancholiek van aard ben. Geen zorgen, heeft niets met de leeftijd te maken, had ik vroeger ook al. Al is het natuurlijk wel zo dat naarmate je langer leeft, er een groter arsenaal aan gebeurtenissen en plekken is om over te mijmeren. En ik moet toegeven dat ik op mijn vijftiende geen enkel traantje wegpinkte toen één van de weilanden in het dorp waar ik opgroeide, plaats maakte voor een nieuwbouwwijk. Terwijl ik dat onlangs wél deed toen ik langs de voormalige kwekerij van mijn vader reed.
Het Dorp van Wim Sonneveld. Als er één nummer is dat melancholie belichaamt, is dit het wel
Op die plek, die zoveel voor hem betekende, staan sinds kort óók allemaal nieuwbouwwoningen. Prachtig gedaan overigens, en het was destijds een prima deal die hij met de gemeente sloot, maar toch. Ik zag mezelf ineens weer in die grote treurwilg op het terrein klimmen (waar ik vervolgens niet meer uit durfde). Ik rook de typische geur die altijd in de warme plantenkassen hing weer terug. Proefde de smaak van de zoetige, instant 'sjoklademelk' die papa me altijd gaf als ik op bezoek kwam – geserveerd in een kokend heet, plastic bekertje. En dat deed me wat. Daarna neuriede ik de rest van de middag "En langs het tuinpad van mijn vader | Zag ik de hoge bomen staan | Ik was een kind en wist niet beter | Dan dat 't nooit voorbij zou gaan." Een tekst waar ik mijn leven lang al tranen van in mijn ogen krijg. Want als er één lied is dat melancholie belichaamt, is dat het wel. Al was ik nog lang niet geboren toen Wim Sonneveld het schreef.
Sluipend de trap af naar beneden
Nog zoiets: toen een paar weken terug het grote Speelgoedboek van Bol.com op de deurmat viel en ik daar doorheen bladerde, werd ik ineens teruggeworpen naar een heel specifiek moment van vroeger. Ik was een jaar of vijf denk ik, had mijn schoentje gezet en was 's nachts stiekem naar beneden geslopen om te kijken of de Sint al was langs geweest. En warempel. Daar in het donker, voor de open haard, lag een cadeau op me te wachten, naast een wortel waaraan duidelijk geknabbeld was. Ik durfde het natuurlijk niet uit te pakken op dat moment, maar de spanning was ondragelijk. De volgende morgen bleek het een stripboek te zijn, en ik weet nog precies welke dat was: 'De Guitenstreken van Kwik en Flupke'. Ja, ik kan er ook niets aan doen. Ik verslond stripboeken, dus was intens gelukkig.
Mijn buurmeisje Liselot had natuurlijk allang door dat het haar vader was die bij ons op de deur bonsde op Pakjesavond
Die spanning rond de Sinterklaas, mijn moeder wist die altijd feilloos op te bouwen. Ze stuurde me soms naar zolder om iets te pakken, wetende dat ik het open raam zou zien, met onmiskenbare sporen van roet op het kozijn (vooruitziende blik overigens, die moeder van mij, die was toen al in de weer met roetvegen). Ze heeft er ook wel eens een hoefijzer laten slingeren. Of ze zat fluisterend aan de telefoon als ik thuiskwam van school, en hing op met de woorden "Ok Sinterklaas, ik moet nu gaan..." – wat ik uiteraard nét kon horen. Ze had een speciaal lijntje met de Sint zei ze dan geheimzinnig. En hoewel mijn iets oudere buurmeisje Liselot me altijd uitlachte – die had natuurlijk allang door dat het haar vader was die op pakjesavond bij ons op de deur bonsde – heb ik nog lang geloofd in de goedheiligman. Mede dankzij de kundigheid van mijn moeder, die me toch altijd weer op het verkeerde been zette.
Alleen maar menselijk
Nostalgie, het blijft een bijzondere emotie. Volgens de Van Dale betekent het 'heimwee naar de goede oude tijd.' Nou vind ik dat persoonlijk behoorlijk oubollig klinken, bovendien impliceert het dat vroeger alles beter was. Is natuurlijk niet zo. Maar het gaat wél om een bepaald verlangen naar iets dat er niet meer is. En om daar zo nu en dan een beetje in te zwelgen, lijkt me alleen maar menselijk.
1. IETS LIEFS DOEN DEZE WEEK
Terwijl het gemiddelde kind in Nederland zo'n acht cadeautjes krijgt met Sinterklaas, zijn er maar liefst 80.000 kinderen in dit land die niet eens een verjaardagscadeau krijgen. Ik weet niet hoe het met jullie zit, maar dat aantal vind ik behoorlijk shocking. Gelukkig komt Stichting Jarige Job met een mooi initiatief: geef samen met je kind een nieuw cadeau (geen tweedehands spullen) dat zij tijdens de feestdagen gekregen hebben, aan een kindje dat bijna nooit een cadeautje krijgt. Vanaf januari kun je via PostNL een gratis verzendlabel downloaden. Dat plak je op het pakketje dat jullie hebben gekozen en geef je af bij een PostNL-punt. Samen met Stichting Jarige Job zorgen zij er dan voor dat al deze pakketjes terechtkomen bij kinderen tussen de 4 t/m 12 jaar die het thuis minder breed hebben. Zodat zij het komende jaar wél iets moois krijgen met hun verjaardag. Meedoen? Ga naar: postnl.nl/mooigebaar.
2. PODCAST VAN DE WEEK
Een aantal weken terug schreef ik al over mijn voorliefde voor griezelverhalen. Dat stukje kun je HIER teruglezen. In de categorie 'podcasts die je 's nachts wakker houden' heb ik er weer eentje gevonden: Lore (wat 'overlevering' betekent). Presentator Aaron Mahnke jaagt zijn luisteraars al sinds 2015 de stuipen op het lijf met folkloristische verhalen over – ik noem maar wat – levend begraven worden, bloeddrinkende wezens en grimmige gestichten. Met succes, want deze podcast weet miljoenen luisteraars over de hele wereld te boeien. Wat het allemaal nog wat huiveringwekkender maakt, is dat de afleveringen gebaseerd zijn op duistere gebeurtenissen die daadwerkelijk hebben plaatsgevonden.
Alsof je bij het kampvuur naar een spookverhaal zit te luisteren. Verrukkelijk griezelig.